SZYFRY
Co zrobić, kiedy chcesz przekazać wiadomość, ale nie chcesz, by dostała się w niepowołane ręce i została odczytana? Odpowiedź jest prosta - zaszyfruj ją! Oto kilka prostszych i trudniejszych szyfrów, które wykorzystują harcerze w naszej drużynie do szyfrowania wiadomości, zadań na biegach terenowych i harcerskich. Spróbuj sam zakodować wiadomość, a w razie niepowodzenia lub trudności pamiętaj - praktyka czyni mistrza! ;)
1) Monoalfabetyczne szyfry podstawieniowe
- GA - DE - RY - PO - LU- KI
- MO - TY - LE - CU - DA - KI
- KO- NI - EC - MA - TU - RY
- KA - CE - MI - NU - TO - WY
- PO - LI - TY - KA - RE - NU
Te szyfry wykorzystywane są w harcerstwie do szyfrowania krótkich wiadomości. Klucz zapisywany jest w formie par liter, które ulegają wzamiennemu podstawieniu przy szyfrowaniu. I tak - zamiast litery, której normalnie byśmy użyli - używamy tej, która jest z nią sparowana, a litery, których nie ma w kluczu, pozostawiamy niezmienione.
W ten sposób, używając kodu GA-DE-RY-PO-LU-KI, słowo ZUCH zapiszemy jako ZLCH - zmieniliśmy tylko U na L ( GA - DE -RY - PO -LU - KI ), a resztę zapisaliśmy normalnie.
Imię KASIA zapiszemy natomiast IGSKG ( GA - DE - RY - PO - LU - KI ). Pozostałe szyfry wykorzystujemy analogicznie do GADERYPOLUKI.
Wszystko jasne? ;)
2) Szyfr ramowy
Posługując się alfabetem rozpisanym w tabelkę, szyfru używamy, przerysowując część obramowania, gdzie znajduje się litera, i zaznaczamy jej miejsce kropką. W niektórych kręgach harcerskich ten szyfr nazywany jest czekoladką ;)
3) Szyfr ułamkowy
Szyfr ten jest prosty, i na pierwszy rzut oka widać, że to właśnie on został wykorzystany w naszej wiadomości. I wcale nie trzeba mieć do jego roszyfrowania piątki z matematyki!
1 2 3 4 5 1 2345 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
ABCDE FGHIJ KLŁMN OPRST UWXYZ
----------- --------- ------------ ---------- ------------
1 2 3 4 5
Zgodnie z tym schematem, gdy chcemy zapisać literę D, jest to 4 / 1, litera L to 2 / 3, a W to 2 / 5. HARCERZ zapiszemy: 3/2 , 1/1 , 3/4, 3/1, 5/1, 3/4, 5/5.
4) Szyfr wsteczny
Wystarczy po prostu zapisać wyraz od tyłu. HARCERZ = ZRECRAH. Raczej wykorzystywany do mniej ważnych wiadomości, bo jest wyjątkowo łatwy, lub tych bardzo długich, przez to odczyt jest bardzo męczący.
5) Alfabet Morse’a
Kto z nas nie słyszał o alfabecie Morse’a? Jest to chyba jeden z najbardziej znanych na świecie szyfrów, stworzony w 1840 roku przez Samuela Morse’a i Alfreda Vaila i przekazywany jest za pomocą dźwięków, znaków świetlnych lub impulsów, różniących się od siebie długością - czyli „kropki” i „kreski” - przy czym kreska trwa przynajmniej tyle, co trzy kropki. Odstęp między literami trwa jedną „kreskę”, a między słowami - trzy. Poszczególne litery kodowane są następująco (źródło : http://skauting.pl/2012/01/15/nauka-alfabetu-morsea/) :
Słowa mają na celu zapamiętanie ciągu kropek i kresek. Słowo kodujące daną literę rozpoczyna się od niej, i każdą sylabę zawierającą literę „o” zapisujemy jako kreskę, a tą bez litery „o” - jako kropkę. Tak więc - A to kropka i kreska: A- ZOT.
Przy odbiorze pomocny może być ten schemat (tamże):
Czasami sygnalizuje się wiadomość również przy wykorzystaniu rąk, i wtedy :
-kropka: ramiona w górę
-kreska: ramiona poziomo na boki
-koniec litery: ramiona skrzyżowane na piersi
-koniec słowa/zdania: ramiona rozłożone ukosem w dół
-pomyłka lub prośba o powtórzenie: ruch lassa nad głową
Do poprawnego nadawania wiadomości kodem Morse’a i ich odbierania potrzebna jest duża wprawa, ale - tak jak harcerze - nie zrażajcie się! ;)
Jak widzicie, jest wiele szyfrów służących do zakodowania tajnych wiadomości harcerskich. Ich znajomość pomoże Wam rozszyfrować zagadkowe listy, a także polecenia podczas gier terenowych i biegu harcerskiego. A poza tym... to świetna zabawa, nawet do wykorzystania w szkolnej ławce ;) Znajomość alfabetu Morse'a tymczasem może okazać się bardzo pomocna przy nawigacji morskiej.
